Het eerste cadeautje wat ik van Laurence kreeg, was een geurtje, en wel de "Eau de Parfume" versie van Chanel Nº5. Ik ben hier natuurlijk heel zuinig mee geweest. Niet alleen omdat ik het nogal prijzig vond, toentertijd, maar vooral ook omdat ik het van Laurence had gehad.
Door de jaren heen heeft Laurence mij met regelmaat verrast met een lekker geurtje, maar hij heeft nooit meer deze geur voor mij gekocht. Tegenwoordig gaat hij af op de vorm van de fles, dus zijn het de nieuwere geuren die ik mag ontvangen, ook lekker, maar die fles Chanel Nº5 was voor mij toch wel een topper.
Al jaren ben ik gefascineerd door de persoon achter dit merk, de Franse modeontwerpster van damesmode en oprichtster van het merk Chanel, CoCo Chanel. Op mijn site kom je daarom ook de nodige uitspraken van haar tegen, die ik geweldig vindt.
Jonge jaren
Op 19 augustus 1883, werd geboren onder het sterrenbeeld Leeuw, Gabriëlle Bonheur Chanel, vernoemd naar de non die haar ter wereld hielp. Zij had nog twee broers en twee zussen. Toen zij twaalf jaar oud was, overleed haar moeder aan tuberculose en leverde haar vader haar af bij een weeshuis in Aubazine, dat geleid werd door nonnen, om haar vervolgens nooit meer op te halen.
Hier leert ze de schoonheid van het sobere kennen die de leefregels van Bernard van Clairvaux de nonnen heeft opgelegd. En ze leert er naaien.
Ze ontsnapt aan de benauwende wereld van het klooster door als zangeres op te treden in de café chantants van Moulin en neemt een voorbeeld aan Polaire, de megaster van de belle epoque, die met haar ingesnoerde taille en sportieve uiterlijk de antipode is van het heersende voluptueuze modebeeld. Zo komt Chanel als demi-monde in de kringen van de jetset terecht en krijgt ze haar bijnaam CoCo.
CoCo Chanel was naaister en begon een carrière als hoedenmaakster: strooien hoedjes die ze versierde met modeaccessoires. Een hoed behoorde haar hele leven tot haar kenmerkende look. In 1910 opende ze haar eigen hoedenwinkel in de Rue Cambon in Parijs, op nummer 21. Ze was toen 27 jaar oud. Hierna volgden achtereenvolgens een boetiek in de badplaatsen Deauville en Biarritz,
In het populaire Franse kustplaatsje Deauville werd zij geïnspireerd door het beige zand van het strand, de blauwe zee en de bootjasjes en gestreepte matrozenpakken van de scheepsbemanning.
Vooral het strand van Deauville is een grote inspiratiebron voor CoCo. Ze houdt van de zon, het zand en ze kijkt graag naar de vrouwen in de onhandige strandkleding. Ze voelt de noodzaak om nieuwe badkleding te ontwikkelen: lichter en makkelijk om in te bewegen. CoCo is er zeker van dat binnen de kortste tijd alle vrouwen van Deauville’s Society haar ontwerpen zullen dragen.
Twee jaar na het openen van haar boetiek in Deauville, vertrekt Chanel naar Biarritz, een klein Frans kustplaatsje. Haar verblijf in dit plaatsje is het begin van haar grote succes. Het strand, de golven die tegen de rotsen slaan en de simpele, maar toch indrukwekkende villa's van Biarritz fascineren de jonge CoCo, dit moet wel een plek voor haar zijn. Ze opent er een boetiek en laat zien dat ze niet alleen talent heeft voor ontwerpen, maar ook voor het doen van zaken.
Haar succes.
In 1918, net na de Eerste Wereldoorlog, heeft Chanel in haar drie boetieken in Parijs, Deauville en Biarritz al meer dan driehonderd werknemers in dienst - allemaal vrouwen. CoCo Chanel is een groot succes met klanten uit o.a. Rusland en Spanje.
Na de Eerste Wereldoorlog zorgde Chanel er samen met enkele tijdgenoten voor dat de sterk gekorsetteerde figuur van de toenmalige mode werd ingewisseld voor meer casual, sportieve dameskleding. Tijdens de roerige jaren twintig stond Chanel bekend als de 'Koningin van de Mode'. “Elegant zijn is geen kwestie van een nieuwe jurk aantrekken. Je bent elegant, omdat je elegant bent.”
In 1921 ging haar eerste coutureboetiek in Parijs open, aan de Rue Cambon 31. Zij verkocht hier kleding, hoeden en accessoires. In 1927 bezat ze er maar liefst vijf panden, van nummer 23 tot en met nummer 31.
Zij was degene die de Garçonne-stijl bedacht: ze trok vrouwen truien en plooirokken met verlaagde taille aan en versierde de haren met clochehoeden en haarbanden. Haar grote rivaal Paul Poiret, die voor haar furore had gemaakt met felgekleurde creaties, noemde Chanels stijl "misérable de luxe" (luxe ellende). Zij strafte op haar beurt zijn exotische collecties af door met een minimalistisch zwart avondjurkje te komen, een van Chanel’s meest kenmerkende ontwerpen. Sindsdien is het zwarte jurkje, inmiddels bekend als "LDB -Little Black Dress", een kledingstuk dat in geen enkele garderobe mag missen.
Een paar decennia later doet Audrey Hepburn in de film "Breakfast at Tiffany's" (1961) er nog een schepje bovenop en maakt de LDB onsterfelijk.
Chanel bracht in mei 1921 haar parfum Chanel Nº5 uit, een van de meest verkochte parfums en indertijd het eerste kunstmatige parfum dat vrouwen niet naar bloemen deed ruiken. Chanel zei daarover: "Een vrouw moet ruiken als een vrouw en niet als een roos."
Chanel besloot in de jaren ’20 dat ze niet langer haar tas in haar hand vast wilde houden, iets wat toen gebruikelijk was. Zij vond dat de moderne vrouw haar handen vrij moest hebben voor een sigaret en een drankje. Geïnspireerd op de tassen van soldaten met een over het lichaam kruisende band, kwam zij in 1929 met een handtas voor vrouwen met een lang hengsel. Het hengsel was zowel lang als kort te dragen wat zeer praktisch was.
Vanwege de moraal van die tijd, was de tas die ze in 1929 ontwierp goed voor een schandaaltje vanwege de schouderketting. Het werd namelijk als faux pas (misstap) beschouwd om een tas om je schouder te dragen. In 1954 besloot Chanel het oorspronkelijke model van de tas een update te geven.
In de jaren '50 introduceerde ze het deux-pièce, bekend geworden als het chanelpakje, en de update van de handtas met schouderriem 2.55 (naar de introductie in februari 1955), die bijna net zo beroemd is als haar parfum. Ze was toen al over de zeventig.
Haar stijl was telkens afwijkend van de andere grote namen in de modewereld, zoals haar tijdgenote Elsa Schiaparelli met wie ze voortdurend in de clinch lag.
Het getal 5
Het geluksgetal van Coco Chanel was vijf.
In het weeshuis te Aubazine speelde het getal 5 een belangrijke rol. De monniken die het klooster bouwden, lieten in de architectuur patronen van vijf objecten terugkomen; soms in de vorm van sterren, dan weer in de vorm van bloemen.
In 1930 ontwierp en bouwde Chanel haar eigen villa, La Pausa, in Roquebrune Cap-Martin. Het ontwerp was gebaseerd op Aubazine.
In 1921 bereikt ze een nieuwe mijlpaal: Chanel lanceert haar eerste parfum, Chanel Nº5.
Het idee voor een eigen geur ontstond al na het succes van het parfum van François Coty, rond 1910. De Franse parfums in het algemeen waren toen in de mode. Coco mocht Coty’s lab gebruiken voor haar geurexperimenten – zijn vrouw Yvonne was een vriendin van haar.
In 1919 werd er een eeuwenoud parfumrecept van Marie de’ Medici ontdekt, koningin van Frankrijk tussen 1600 en 1610 en ook wel de grondlegster van de Franse parfumindustrie genoemd. Coco Chanel kocht het op aanraden van haar vriendin Misia Sert voor zesduizend franc.
Haar eerste geur wilde ze op basis van dit recept maken en Eau Chanel noemen, maar die kwam nooit op de markt.
Ze huurde Ernest Beaux in, van oorsprong een Rus, die bekendstond als ‘de parfumeur der tsaren’. Hij gebruikte wel tachtig ingrediënten voor Chanel Nº5. Andere geuren in die tijd waren zwaar en werden vaak gemaakt rond één bloem (zogeheten soliflores).
Zelf zei ze erover: ‘Het was precies waar ik altijd naar had verlangd. Een parfum als geen ander. Een vrouwenparfum met een vrouwengeur.’
Marilyn Monroe antwoorde ooit op de vraag wat ze in bed droeg: "Uitsluitend Chanel Nº5".
Coco Chanel ontwiepr zelf de 'simpele'flacon' volgens haar less is more-principe. Ze liet zich inspireren door een apothekersflacon. De dop van de flacon van Nº5 is geïnspireerd op de geometrie van Place Vendôme in Parijs. De flacon kreeg in 1921 een zegel van zwarte was met haar voorletter C. Later maakte ze hier een monogram van door nog een C toe te voegen; haar beroemde logo was geboren.
Ze noemde de geur Nº5 omdat het haar geluksgetal was, maar ook om te voorkomen dat hij gedateerd zou raken door een al te modieuze naam. De officiële lancering vond plaats op de vijfde van de vijfde maand in 1921, op 5 mei dus, in de boetiek.
In 1929 was Nº5 al het bestverkochte parfum ter wereld en het gerucht gaat dat er vandaag de dag nog iedere dertig seconden een flacon verkocht wordt. In 1959 kreeg Chanel Nº5 een vaste plek in de collectie van het MoMA (Museum of Modern Arts).
De mannen in haar leven
Etienne Balsan was een Franse socialite en erfgenaam en werd geboren in een familie van rijke industriëlen uit Châteauroux. Hij zag Coco Chanel in Moulins ( Allier ) en werd haar minnaar. Ze bleven hun hele leven vrienden. In 1909, toen Chanel zich in Parijs vestigde , leende hij haar zijn vrijgezellenflat op de begane grond, Boulevard Malesherbes 160, en hielp haar een boetiek te openen in Deauville . Balsan introduceerde haar in de Parijse samenleving.
Via Etienne leerde ze de liefde van haar leven kennen: de Engelse polospeler Arthur “Boy” Capel. Hij zal haar nooit huwen, vanwege haar sociale komaf, maar haar verlaten kon hij ook niet. Coco Chanel blijft zijn maîtresse, ook als hij al lang en breed getrouwd is. Bovenal was Boy haar zakenpartner, die met zijn kapitaal het mode-imperium in Deauville, Biarritz en de rue Cambon in Parijs heeft helpen opbouwen. Capel werd gedood bij een auto-ongeluk op maandag 22 december 1919, naar verluidt op weg naar een kerstafspraak. met Chanel.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft CoCo Chanel in meer of mindere mate gecollaboreerd. Ze was het liefje van een hoge nazi-bons, baron Hans Günther von Dincklage geheten, die ook nog eens als geheimagent in Frankrijk opereerde. Na de oorlog hield Chanel zich bijna tien jaar op de vlakte.
Chanel had een koortsachtige behoefte om te werken én ze was een gewiekste zakenvrouw. Ze wilde vooral onafhankelijk zijn. Haar zeer vermogende minnaars, de hertog van Westminster bijvoorbeeld, hadden daardoor geen greep op haar. Ze leerde de hele kunstscène van Parijs kennen: Picasso, Strawinsky (ook nog even minnaar), Dali en vele anderen.
Coco Chanel is nooit getrouwd geweest, had geen kinderen en was een van de rijkste vrouwen ter wereld.
Haar Nalatenschap
Ik vind dat wij vrouwen op modegebied veel te danken hebben aan CoCo Chanel. Je kan wel zeggen dat zij verantwoordelijk was voor een moderevolutie; ze bevrijdde de vrouw letterlijk uit het korset, de strakzittende en ongemakkelijke kleding die in die tijd in de mode was Haar lossere ontwerpen zorgden voor meer bewegingsvrijheid en dat was handig, bijvoorbeeld voor paardrijden, iets waar zij erg van hield. Nu konden de vrouwen ook op een herenzadel in plaats van met rok op een dameszadel.
Maar natuurlijk hebben we allemaal wel een item in onze garderobe, onze verzorgingsroducten of make-up die van één van haar ontwerpen is afgeleid of misschien wel origineel Chanel is
1. De sportieve pantalon.
Zonder CocCo Chanel droegen vrouwen misschien nog steeds uitsluitend rokken en jurken. Ze was een pionier van de vrouwenbroek, hoe kon je anders comfortabel paardrijden. Ze vond dat vrouwen de bewegingsvrijheid moesten ervaren van het dragen van een broek en ontwierp de damesbroek die bedoeld was voor sportieve activiteiten.
2. De 2.55 handtas.
Een tas die over de schouders gedragen kon worden en waarbij je de handen vrij hebt, ontworpen toen CoCo het zat was om constant haar tas in haar handen te moeten houden.
3. Parfum Chanel Nº5.
Het eertse parfum die een vrouw als een vrouw liet ruiken en niet als een bloem. Wereldwijd het meest beroemde en meest verkochte geur.
4. De LDB - Little Black Dress.
"Need I say more?"
5. Kraagloos tweed jasje.
Zeg je Chanel, dan zeg je tweed. Het is een perfecte combinatie van comfort en stijl. Uit alles spreekt Coco Chanel: de vertaling van mannenkleding in haute couture, de vrouwelijke uitstraling. Het iconische kraagloze tweed jasje wordt tegenwoordig, ongeacht de ontwerper, nog steeds Chanel-jasje genoemd.
6. De dip- schoen of twee kleuren schoen.
Voordat Coco Chanel in 1957 schoenen met twee kleuren introduceerde, droegen vrouwen meestal schoenen die precies dezelfde kleur als hun outfit hadden. Maar dit ontwerp was meer dan alleen controversieel; door de zwarte neus lijkt de voet kleiner, terwijl de benen langer lijken door de huidkleur.
7. De Bretonse Top.
Na een trip naar de Franse kust, raakte Chanel zo geïnspireerd door het matrozenuniform, dat ze een gestreepte outfit opnam in haar modecollectie uit 1917. Sindsdien is de Bretonse top uitgegroeid tot één van de meest stijlvolle mode-items in de wereld.
Tot Slot
CoCo Chanel was één van de grootste modeontwerpsters en een succesvol zakenvrouw. Haar ontwerpen zijn wereldwijd bekend. Naast haar meest verkochte geur Chanel Nº5, is haar Rouge Noir, de allereerste nagellak met een wachtlijst. Ze heeft een grote stempel gedrukt op onze huidge mode. Ze was dan ook 100 jaar geleden haar tijd ver vooruit. Ondanks haar succes en financiële rijkdom, raakte ze, naarmate ze ouder werd, steeds meer geïsoleerd.
Haar laatste levensjaren bracht ze door in haar appartement in de Ritz, verslaafd aan de morfine en doodsbang door haar butler verlaten te worden. Daar sterft ze, moederziel alleen, op 10 januari 1971 op 87-jarige leeftijd.
Tegenwoordig wordt ze niet alleen herinnerd vanwege haar stijlrevolutie, maar ook voor een levensstijl uit een verloren, vergulde tijd. 'Ik ben geen heldin', zei ze ooit. 'Maar ik heb de persoon gekozen die ik wilde zijn.'
(Bronnen & Foto's: Voque, Elle, Biografieën, Pinterest, Wikipedia)